Drugim co do wielkości chorwackim miastem (pierwsze to Zagrzeb) stał się Split. Dzięki rozbudowie portu zyskał sławę i wielu turystów, dla których jest łakomym kąskiem podczas wyprawy przez chorwackie ziemie. To między innymi dzięki rozwinięciu przemysłu stoczniowego, rybackiego i turystyki miasto to zyskało tak wysoką rangę wśród miast w Chorwacji.
Split, stolica Dalmacji, zyskał popularność za sprawą cesarza rzymskiego – Dioklecjana, który wybudował tu niegdyś swój pałac i spędził starość. Obecnie Split zamieszkiwany jest przez około 180 tys. mieszkańców, zasiedlających 27 dzielnic, które tworzą to historyczne miasto. Jego dzieje sięgają bowiem czasów antycznych, kiedy to był jeszcze gracką osadą. Następnie przeszedł w ręce Rzymian, dzięki którym na przełomie III i IV wieku zyskał większe znaczenie. Z tamtego okresu pochodzi wiele tamtejszych zabytków, które nie mogą zostać pominięte podczas zwiedzania.
Wizytówką Splitu jest wspomniany już wcześniej pałac Dioklecjana. Stanowi on centrum zabytkowej części miasta. Zbudowany został na wzór castrum romanum, czyli warownego obozu rzymskiego. Teren pałacu przecinały dwie ulice: podłużna i poprzeczna, których przecięcie stanowiło wewnętrzny dziedziniec. Każda z ulic kończyła się bramą i tak od zachodu pałac zamykała Żelazna Brama, od północy – Złota Brama, wschodnia część zakończona była Bramą Srebrną, a na południe wychodziło się Bramą Brązową. Mury tej monumentalnej wówczas budowli przylegały bezpośrednio do wód Morza Adriatyckiego. Z tego kompleksu do dziś zachowała się jedynie Złota Brama, perystyl, westybul, mauzoleum, które zostało kilkaset lat po budowie zaaranżowane na katedrę z dobudowaną z czasem wieżą. Przetrwała także świątynia Jowisza i ruiny cesarskich komnat. Od ponad 30 lat pałac Dioklecjana widnieje na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Będąc w Splicie warto zajrzeć do Katedry Sv. Dujama, postawionej w miejscu grobu Dioklecjana i późniejszego kościoła Sv. Marije. We wnętrzach świątyni znaleźć można zdobienia wykonane zarówno w stylu romańskim, gotyckim, a także renesansowym i barokowym. Nie przedstawia więc pierwotnych zwyczajów w architekturze pierwszych stuleci naszej ery. W katedrze znajduje się jedyna pamiątka pozostawiona po Dioklecjanie, a mianowicie jego popiersie. Na uwagę zasługują też wrota do katedry. Uroku nadają im ornamenty roślinne, którymi zostały ozdobione drzwi. Można tam również dojrzeć płaskorzeźby przedstawiające sceny biblijne, szczególnie ilustrujące życie Jezusa. Warto wiedzieć, że w zakrystii tego kościoła znajduje się skarbiec zawierający cenne rękopisy, bogato zdobione szaty liturgiczne oraz wyroby ze srebra i złota. Zbiory te udostępnione są turystom do zwiedzania.
Split słynie nie tylko z zabytkowych budowli, ale także z licznych plaż. Ich ilość nie powinna jednak dziwić. Miasto leży bowiem na półwyspie otoczonym przez wody Adriatyku. Kąpać się można jednak nie tylko w morzu, ale także licznych jeziorach znajdujących się na terenie i w pobliżu Splitu.
Wybierając się do stolicy Dalmacji najlepiej zrezygnować z samochodu na rzecz komunikacji autobusowej, kolejowej i pieszych wycieczek. Split należy do jednego z bardziej zatłoczonych miast Chorwacji. Sama jazda, ale i pozostawienie samochodu na parkingu może okazać się niemożliwe.
Redakcja portalu www.bezpiecznachorwacja.pl